Teknoloji devi Google, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok ülkede, dijital reklamcılık ve arama motoru hizmetleri alanında yasa dışı tekel kurmakla suçlanıyor. Şirketin pazar hakimiyetini kötüye kullandığı iddiaları, küresel ölçekte büyük bir antitröst davasını beraberinde getirdi.
ABD Adalet Bakanlığı’ndan Google’a Dava: “Piyasa Hakimiyeti Kötüye Kullanılıyor”
ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın özellikle çevrim içi arama ve dijital reklamcılık alanında rekabeti dışlayıcı davranışlarda bulunduğunu savunarak şirkete yönelik yeni bir antitröst davası açıldığını duyurdu. Bakanlık yetkilileri, Google’ın mobil cihaz üreticileriyle yaptığı varsayılan “zorunlu arama motoru anlaşmalarının” sektörde rekabeti baltaladığını öne sürdü.
Dava kapsamında gündeme gelen bazı temel suçlamalar:
- Arama motoru pazarında rakiplere yer bırakmayacak şekilde yapılan sözleşmeler
- Android işletim sistemine entegre varsayılan Google servisleriyle pazar avantajı sağlama
- Dijital reklam ağları arasında “kapalı ekosistem” kurarak reklamverenleri yönlendirme
- Üçüncü parti hizmetlere sınırlı API erişimi sunarak rekabeti teknik olarak engelleme
Google Savunmada: “Rekabet İçin Değil, Kullanıcı Deneyimi İçin”
Google ise bu suçlamalara karşı yaptığı açıklamada, kullanıcıların tercihleri doğrultusunda hizmet sunduklarını ve söz konusu uygulamaların kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik olduğunu savunuyor. Şirket, Android işletim sisteminin açık kaynaklı olduğunu ve üreticilerin diledikleri uygulamaları entegre edebileceklerini vurguluyor.
Google’ın açıklamasından satır başları:
- “Ürünlerimizi dayatmıyoruz, kullanıcılar Google’ı tercih ediyor.”
- “Pazarda sadece biz yokuz; Apple, Microsoft, DuckDuckGo gibi alternatifler mevcut.”
- “Reklam teknolojisi sistemimiz hem yayıncıların hem reklamverenlerin çıkarına hizmet ediyor.”
Avrupa ve Asya’dan da Benzer Sinyaller: Soruşturmalar Küresel Boyut Kazanıyor
Sadece ABD değil, Avrupa Birliği de Google’a karşı daha önce milyarlarca euroluk antitröst cezaları kesmişti. Avrupa Komisyonu, Google’ı Android işletim sistemi ve alışveriş sonuçları gibi alanlarda rekabeti bozmakla suçlamış ve çeşitli yaptırımlar uygulamıştı.
Aynı şekilde Hindistan, Güney Kore ve Avustralya gibi ülkelerde de Google’a yönelik soruşturmalar sürüyor. Bu süreçler kapsamında şirketin:
- Uygulama mağazasında geliştiricilerden aldığı komisyon oranları
- Harita servisleri üzerinden yapılan veri kontrolü
- YouTube reklamlarının pazar hakimiyetiyle ilişkisi
gibi farklı başlıklar üzerinden incelendiği belirtiliyor.
Teknoloji Şirketlerine Yönelik Regülasyon Tartışmaları Alevleniyor
Google’a yöneltilen tekel suçlamaları, daha geniş çerçevede teknoloji şirketlerinin regülasyona tabi tutulması gerekliliğini de gündeme taşıyor. Özellikle yapay zekâ, dijital reklamcılık, büyük veri yönetimi gibi alanlarda dijital denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiği görüşü ağırlık kazanıyor.
ABD Kongresi’nde teknoloji şirketlerinin gücünü sınırlamaya yönelik yeni yasal düzenlemeler için çalışmalar sürerken, Avrupa Birliği ise Dijital Pazarlar Yasası (DMA) ile bu sürece öncülük ediyor.
Gözler Mahkeme Sürecinde: Karar Sektörün Geleceğini Etkileyebilir
Google’a karşı açılan davanın nasıl sonuçlanacağı sadece şirketin değil, tüm dijital ekosistemin geleceği açısından belirleyici olabilir. Eğer mahkeme, şirketin pazar hakimiyetini rekabeti engelleyecek şekilde kullandığına hükmederse, bu durum:
- Google’ın bazı pazarlarda bölünmesine
- Zorunlu hizmet ayrıştırmalarına (örneğin reklam ağı – arama motoru)
- Yüksek miktarda tazminat ve cezalara
- Rakip firmalar için daha açık rekabet ortamına
neden olabilir.
