ABD eski Başkanı Donald Trump’ın yeniden gündeme getirdiği yüksek gümrük vergileri, küresel teknoloji devlerini olduğu kadar tüketicileri de etkileyecek. Özellikle Apple’ın Çin merkezli üretim hatları üzerinden gelen ürünlerinin bu karardan doğrudan etkilenmesi bekleniyor.
Yeni Gümrük Vergisi Dalgası: Teknoloji Devi Apple Neden Hedefte?
Donald Trump, seçim atmosferine girilen bu dönemde yeniden yüksek gümrük vergileri kartını masaya koydu. Özellikle Çin menşeli ithalatı sınırlandırmaya yönelik bu adım, ABD merkezli ancak üretimini Çin’e kaydıran şirketler için büyük bir risk oluşturuyor.
En çok etkilenecek şirketlerin başında ise Apple geliyor.
Apple’ın iPhone, iPad ve MacBook gibi ürünlerinin büyük bölümü Çin’deki Foxconn gibi montaj merkezlerinde üretiliyor. Gümrük vergilerindeki artış, bu ürünlerin maliyetine doğrudan yansıyacak.
Vergi Artışının Etkisi Nereye Kadar Uzanabilir?
Uzmanlara göre Trump’ın önerdiği bu yeni vergi rejimi, %10 ila %60 arasında değişen ek vergiler anlamına geliyor. Bu da Apple gibi Çin bağlantılı üretim zincirine sahip firmaların:
- Üretim maliyetlerinin artmasına
- Kâr marjlarında daralmaya
- Hisse senedi değerlerinde düşüşe
- Son kullanıcıya yönelik fiyat artışlarına
yol açabilir.
New York merkezli bir piyasa analisti, “Apple gibi devler bile bu tarz ekonomik politikalar karşısında esneklik sınırına yaklaşıyor. Ürün fiyatlarına %12’ye kadar zam gelebilir,” yorumunu yaptı.
Apple’dan İlk Tepki Gecikmedi
Apple henüz resmi bir basın açıklaması yapmasa da, şirket kaynaklarına yakın olan analistler, tedarik zincirinin Vietnam ve Hindistan gibi ülkelere kaydırılması planlarının hızlandırıldığını aktarıyor.
Bu strateji, hem vergi yükünden kaçınmayı hem de siyasi riskleri azaltmayı hedefliyor.
Daha önce CEO Tim Cook, Trump yönetiminin benzer kararlarına karşı diplomatik yollarla çözüm aramış ve geçici muafiyetler sağlamıştı. Ancak bu kez daha kalıcı bir değişim kaçınılmaz görünüyor.
Kullanıcılar Ne Beklemeli?
Gümrük vergilerinin artırılması, Apple kullanıcılarını da doğrudan etkileyecek. Türkiye dahil birçok ülkede Apple ürün fiyatları döviz ve dış ticaret kararlarına göre şekilleniyor. Yeni vergi politikası nedeniyle:
- Yeni çıkacak iPhone modellerinde fiyatlar artabilir
- MacBook ve iPad serilerinde tedarik gecikmeleri yaşanabilir
- Yenilenmiş (refurbished) ürünlere olan ilgi artabilir
- Apple dışı alternatif markalara yönelim gözlemlenebilir
Özellikle gelişmekte olan pazarlarda kullanıcı davranışlarının önemli ölçüde değişmesi bekleniyor.
ABD Teknoloji Sektöründe Domino Etkisi Başlayabilir
Apple gibi dev bir markanın üretim maliyeti ve fiyat yapısında yaşanacak değişimler, diğer teknoloji şirketlerini de etkileyebilir. Microsoft, Dell, HP gibi üreticilerin büyük bölümü hâlen Çin kaynaklı üretim sistemine bağımlı.
Trump’ın yeni vergi politikası, yalnızca Çin-ABD ticaretini değil, küresel tedarik zinciri mantığını da yeniden şekillendirme potansiyeline sahip. Bu da uzun vadede:
- Donanım tedarik sürelerinin uzamasına
- Fiyatların yükselmesine
- Küçük üreticilerin pazardan çekilmesine
neden olabilir.
Yatırımcıların Tepkisi: Apple Hisselerinde Dalgalanma
Trump’ın açıklamalarının ardından Apple hisseleri kısa süreli bir düşüş yaşadı. Borsadaki ilk tepkiler, yatırımcıların bu süreci endişeyle izlediğini gösterdi.
Ancak uzun vadeli stratejiler sayesinde Apple’ın toparlanma potansiyelinin hâlâ güçlü olduğu vurgulanıyor.
Analistlere göre Apple’ın Hindistan ve Güneydoğu Asya’daki üretim yatırımları, bu krizden çıkışı hızlandırabilir.
